STAR kabina typ 642 kolorystyka i szczegóły

Otwieram nowy wątek, ponieważ przewiduję, że w najblizszej serii pojawią się Stary z tą właśnie kabiną. Może pomożemy w ten sposób osobom odpowiedzialnym w DeA za wydawanie poszczególnych modeli, tak aby posiadane przez Nas informacje mogły im być w jakiś sposób użyteczne.
W ten sposób wyprzedzam niejako pojawianie sie modeli Starów z kabiną 642, która byla najbardziej rozpowszechnioną i przypadła na lata produkcji Starów 1968 - 1986 dotycząc modeli Starów: 28, 29, 200 i 244.

Tym samym mamy kolejny (nie wiem już który) wątek o kabinach starów. Spoko...

SE 2647 napisał:

(.....) kabiną 642, która byla najbardziej rozpowszechnioną i przypadła na lata produkcji Starów 1968 - 1986 dotycząc modeli Starów: 28, 29, 200 i 244.

Gwoli ścisłości, stanowiła też wyposażenie Starów 38 😉

Oczywiście także Starów 38, czyli zmodernizowanych Starów 28, które wyposażono w skrzynie biegów z "200" oraz serwo w ukladzie hamulcowym także z "200", chodzi o hamulec zasadniczy albo jak kto woli nożny. Krótka seria produkowana w latach 82-83

Ale do rzeczy. Nie wiem czy są na forum osoby, ktore pamiętają pierwsze Stary 28/29, ale od początku produkcji przechodzily one kosmetyczne zmiany dzięki ktorym można przyporządkować orientacyjny ich rok produkcji. I tak:
1968-1971 Stary posiadaly niskie zabudowy plandek. Choć palaki w późniejszym okresie byly wyższe, to w książkach serwisowych, chyba do końca pozostała grafika Stara 28/29 z początku produkcji.
1968-1972 szyba przednia, czołowa sklada sie jeszcze z dwóch elementów, a od 1972 roku produkowana jest jako jeden element, tworząc tym samym szybę panoramiczna. Z lektury "Star Znad Kamiennej", dowiedziec się można wiecej na ten temat.
1968-1974 małe zaokraglone klosze kierunkowskazów kabiny zastępowane są większymi sześciennymi. Dodatkowo przednie są dwudzielne i zawierają światła postojowe. Jest to zwiazane z ujednoliceniem dotyczącym nadchodzacej serii 200.

Kolorystyka w okresie 1968-1974 jest jednolita, smutna i nieciekawa.Jeśli chodzi o kabiny, to dominuje kolor bialy z różnymi odcieniami popielu, kremu, beżu i jasnego błękitu, choć eksponaty wystawowe są znacznie ciekawsze. I znów odsyłam do wspomnianej lektury. Podwozia wraz ze zderzakiem mają kolor popielaty tak samo jak burty skrzyń ładunkowych oraz metalowe wachlarze stanowiące oslony dla podwójnych tylnych kół połączonych z mostem napędowym.

Znaczenie ciekawszy okres następuje od 1975 roku, kiedy to barwy kabin mają stałą i niezmienna paletę kolorów. Podstawowy kolor to żywa zieleń. Większa część "200" jest malowana w tym właśnie kolorze, choć wciąż w nowej palecie kolor biały jest równie liczny. Większa część produkcji Starów 200 w tych kolorach trafia do PKS- ów. Pozostałe kolory to bardzo liczny kolor taki jaki posiada eksponat Stara 28 z Nowej Soli. Prosze pamiętać, ze jest to unikalny egzemplarz, który wciąż posiada oryginalny lakier . Dla mnie szczególnie mi bliskim kolorem jest bordowy stosowany wczesniej jedynie na wystawach. Dla "Łączności" przygotowano pomarańcz, choć inne przedsiębiorstwa również otrzymywały pomaranczowe kabiny i byl to kolor równie często stosowany jak bordowy.

Opisałem te kolory, które pamiętam. Jeśli o którymś zapomnialem, to proszę mnie uzupelnic lub poprawić.
Dla twórców modeli ściąga jak znalazl a dla nas późniejsza satysfakcja i radość z modeli.

[link widoczny dla zalogowanych]

Ciekawy temat, szczególnie dla osób zainteresowanych historią Starów.
Dodam jeszcze, że w trakcie produkcji modyfikacjom podlegały też lampy tylne, chronologicznie stosowane były trzy różne typy lamp zespolonych ale zawsze w układzie 2 x czerwone + 1x żółte. Dla modelu w skali 1:43 nie ma to jednak znaczenia.
Zmiana kierunkowskazów przednich na większe z dodatkowym światłem pozycyjnym oprócz poprawy estetyki spowodowana była zastosowaniem w Starze 200/244 zespołów podwójnych świateł przednich pochodzących z licencji PF 125p. Lampy te nie zawierały świateł pozycyjnych. W wyniku procesu unifikacji nowe kierunkowskazy otrzymały wszystkie Stary wyposażone w kabiny 642 i 641.
A co do szyby przedniej wczesnych Starów 28/29, nie składała się ona z dwóch oddzielnych elementów. Od początku to była jedna, duża szyba lecz podparta w środku dodatkowym prętem wzmacniającym. Ówczesny polski przemysł nie dysponował technologią wytworzenia tak dużej szyby panoramicznej o wymaganej krzywiźnie. W efekcie w procesie produkcji szyby powstawały dwa wybrzuszenia - przed kierowcą i pasażerem a kumulacja naprężeń powodowała pękanie szyb.
Żeby temu zaradzić zastosowano dodatkowe wzmocnienie w postaci pręta optycznie dzielącego szybę na dwa segmenty.
Problem został rozwiązany na początku lat 70tych, kiedy do produkcji szyby przedniej do Starów 28/29 udało się zastosować technologię pochodzącą z licencji PF 125p. Mniej więcej w tym samym czasie na podstawie innej technologii fiatowskiej wprowadzono do produkcji Starów dobrze widoczne z zewnątrz tłoczone i zgrzewane zbiorniki paliwa.
Samochód jak napisał wyżej kolega SE 2647, był w latach 70tych sukcesywnie modernizowany a po wprowadzeniu do produkcji docelowego silnika S359, Star 200 stał się nowoczesnym produktem na przyzwoitym europejskim poziomie.
Co do kolorów, dla mnie najbardziej typowym, najczęstszym kolorem Stara 200 w latach 70tych był bahama yellow.

Osinobus łódzka galeria tranportowa 1978; na takiej stronie można znaleźć kolor tzw. Nowa Sól albo inaczej kolor zupy szczawiowej. Jest to kolor fabryczny. Fotografia ma zastrzeżenie dotyczace zgody autora, więc je nie publikuje.
Inny przyklad to kolor bordowy kabiny datowany na 1975 rok. Star jest na drugim planie, ale jego bordowy kolor przechodzacy nieco w czerwień, pięknie lśni w słońcu; database wpk katowice jelcz 021,#74, Bytom, plac dworcowy. To takze fabryczny kolor godny polecenia na któryś z modeli. Mój byl z żywo żółtą plandeka i mial burty koloru jasno popielatego. Wygladal wtedy imponująco!!!

Nowa Sól to miasto w woj. lubuskim, dawnym zielonogórskim. Skąd się wzięła nazwa tego koloru?

Tam była prywatna kolekcja samochodów ciężarowych. ŻUBR A 80 , który ukazał sie w numerze chyba 3 był wzorowany na jednym z eksponatów tej kolekcji. Ja umownie nazywam w ten sposób kolor kabiny Stara z tej wlasnie kolekcji, ponieważ jest oryginalny. To wielka rzadkość. Inna nazwa to kolor zupy szczawiowej ze śmietaną. :D Nie znam niestety numeru lakieru.

Jasne. Myślałem, że może to nazwa z epoki, ale jeśli to tylko potoczne określenie współczesne, to w porządku.

Na 99% kolor, o którym @SE2647 piszesz, to (wg Autorenolaka) "L-57 brązowo złocisty". A ten zachwycający bordowy to "L-56 czerwona burgundzka" - też mi się bardzo podoba ten kolor na Starze Smile

@ Dziwny Mag. A ten zielony, bardzo powszechny na Starach 28/29 i 200? On nie zmienił się chyba do końca produkcji. Niemal każda wywrotka typu 200 z poczatku produkcji miała zieloną kabinę.
Byl jeszcze żółty o którym wspominał kolega @max. Ja pamiętam ten żółty jako bardziej cytrynowy. Znajomy, ktory miał swoją działalność użytkowal go w zestawie z przyczepą D46. Oba pojazdy mialy żółte plandeki i do tego najprawdopodobniej w celu ujednolicenia zestawu pomalowal burty takze na żółto. Tak ladnie dopasowany zestaw w tym czasie to była rzadkość.
Byl jeszcze pomarańczowy z odrobiną żółci. Czy pamietasz taki kolor?
Natomiast w interecie znalazlem oferte FSC z tych właśnie lat i tam występował atrament zmieszany z fioletem. Ja nie przypominam sobie tej serii.

Zielony to "L-50 zielony". Faktycznie w niektórych regionach był na prawie wszystkich wywrotkach Wink

P.S. Fajna strona ogarniająca kolory 125p - [link widoczny dla zalogowanych] - wiele z tych kolorów w różnym czasie pojawiało się na innych pojazdach.

Dziekuje za podeslana stronkę. A swoją drogą kolory Fiatow 125p w drugiej polowie lat 70 byly naprawde rewelacyjne. Pamietam je doskonale.
Powracając do Starów to sytuacja w tym czasie byla podobna. Do tej pory krytykowalem niektore z modeli i to glownie ze względu na kolorystykę oraz detale. Ale doszedlem do wniosku, ze być może tworzą ja ludzie urodzeni po 80 roku, ktorzy z tymi czasami nie mieli wiele wspólnego. Patrząc na dotychczasowe ukazujace sie modele, to widzimy, że brak jest pomysłu na kolorystykę. Prawie wszystkie modele Starów są szare z wyjatkiem jednego seledynowego. Brak pomyslu? Finezji?
Szkodaby bylo nadawać kolory z tzw. czapy Starom 28/29/200, kolorów fikcyjnych. One fabrycznie mialy bardzo ciekawe kolory. Co innego Jelcze z kabiną 113, ktore do lat 80 niemal wszyskie byly w kolorze bialym.

Wybiegne poza temat kabin Starów i napiszę kilka słów na temat podzialu Starów 28/29 ze wzgledu na zabudowy. Moc silników byla zbliżona 100/105 KM, ale Diesel byl większy mial pojemność ponad 6 litrów pojemnosci, a benzyniak chyba 4,7l. Istniala reguła, że ze względu na większy moment obrotowy silnika wysokoprężnego Stary 28 przeznaczano pod takie zabudowy jak:
wywrotka
betonomieszarka
cysterna
izoterma

Natomiast Stary 29 mialy lzejsze zadania i zabuddowywano je pod:
osinobusy
żurawie
podnośniki koszowe
furgony
wozy z kabiną zalogowa stosowane w łączności

Skrzyniowe wozy były obu rodzajów, ale PKS preferowal model 28 ze względu na możliwość łączenia w zestawy. Oczywiscie Stara 29 tez mozna bylo łączyć w zestawy ale Star 29 z przyczepa jeszcze w gorzystym terenie to byla udręka. Czasem z niewielkim 3-4 tonowym ladunkiem miał trudności na podjazdach a szczyt byl zdobywany na pierwszym biegu. Za to na równym terenie byl nie do pokonania.
Poza tym tankownie w dużych bazach takich jak PKS czy Transbud sprofilowane byly na olej napędowy ze wzgledu na ciezki sprzęt..
Z kolei inne bazy takie jak PTHW na poczatku lat 70' posiadały lżejszy sprzęt a wśród nich jeszcze duże ilości Starów 25, Żuków i Nys i one zamawialy Stary 29, chodzilo o wspólne tankownie. Tak bylo do polowy lat 70'. Potem zaczęto kierowac się ekonomią, bo Star 28 miał mniejsze spalanie 25/37 litrów. Cena ON byla także duzo niższa. Zaczęto i tam masowo sprowadzać wtedy Stary 28,38 oraz 200. Ze Starów 29 stopniowo rezygnowano i ostatecznie zrezygnowano w 1983, a moim zdaniem powinno to bylo nastąpić juz w 1975 po wprowadzeniu Stara 200.

Podobnie jak w PTHW bylo także w LWP gdzie Stary 29 znacząco przeważały nad modelem 28, bo mialy wspolny napęd ze Starem 660. Na początku lat 70' tankownie modernizowano i można było juz tankować oba rodzaje paliwa w wielu bazach. W LWP stopniowo wprowadzano 266, a 29 sprzedawano masowo w różnego rodzajach przetargach.

A teraz do rzeczy: Ktoś może zapytać czy to oznacza że Star 28 nie mógł występować jako osinobus?
Ależ oczywiście że mógł. Ale w drugą stronę patrząc, to nie widziałem w tym czasie Starów 29 jako wywrotek czy gruszek.
Dlaczego o tym piszę i do czego zmierzam?
Nierealnym byłoby zobaczyć w przyszłości model DeA Stara 29 jako np. ciagnik siodłowy albo gruszke.

Tak, jak Ciebie rozumiem w kwestii wierności odwzorowania oryginału w modelu, tak nie bardzo liczę, żeby ktokolwiek w firmach typu DeA, był w stanie to realnie ogarnąć na poziomie cąłej kolekcji. Po prostu Wink

I nie to, że nie ma nikogo, kto by to rozumiał i miał wiedzę - tylko już w praktyce, od pomysłu na model po jego produkcję "na drugim końcu świata". Do tego nakładamy zyskowność przedsięwziecia... no i pytanie, do kogo faktycznie jest adresowana taka kolekcja? Czy aby na pewno do najbardziej wymagających kolekcjonerów? Wink

Z ciekawostek silnikowo - używkowych. Jeszcze do co najmniej 1998 roku w jednostce wojskowej w Ostrowie Wielkopolskim jeźdizły 2 lub 3 Stary 29 (i dobrze ponad 20 sztuk 660) z instalacja LPG.

Może jest tak jak piszesz, ale jeśli nie jest tak, to może Twoja pomoc w ustalaniu kolorów przełoży sie na oryginalność i wierność modeli.
Zresztą przekonamy sie już w niedalekiej przyszłości.

Ja z kolei pamiętam Stary 29 wyprzedawne na początku lat 90, kiedy towary sprzedawano bezpośrednio ze skrzyni ładunkowej. Na różnego rodzaju giełdach warzywnych, można było wtedy zauważyć, że rolnicy zaminiali Zuki wlaśnie na te Stary z demobilu (oryginalna wojskowa kolorystyka nadwozi i charakterystyczne ramki na reflektorach).
Z innej beczki: Star 28 wywrotka w filmie "Strach" z 1975 dostępny w całości na youtube. Od okolo 20 minuty filmu baza i odpalanie kaszlaka albo jak kto woli gruźlika. Moim zdaniem egzemplarz występujący w filmie to rocznik 1972 lub 1973. Film jest barwny i potwierdza kolorystyke jaką opisalem wczesniej. Dobrze widoczny jest w pewnym fragmencie filmu żuraw na Starze 28/29.
(Żurawie, podnosniki koszowe zawsze fabrycznie malowano na żółto. Gruszki w betonomieszarkach malowano na pomaranczowe lub żółte w czarne pasy-naprzemienne, a pasy obu kolorów mialy te samą szerokość. Zabudowy asenizacyjne byly w kolorze brudno-pomarańczowym)
Inny film z podobnego okresu 1972, kiedy wciąż dominowaly Stary z dzieloną szybą przednią. "Siedem czerwonych róż czyli Benek kwiaciarz ..." Niestety film czarno-bialy, a fragment dotyczy samej końcówki, kiedy wyświetlają sie napisy końcowe a bohaterowie filmu idą środkiem ruchliwej jezdni na obrzeżach najprawdopodobniej Warszawy. Z tych kilku opowieści moją ulubioną jest "Kierownik Grad" Wink

WAŻNY SZCZEGÓŁ o ktorym warto pamiętać.
Od początku produkcji Stary 28/29 w przednich felgach kół, posiadaly niewielkie srebrne kolpaczki. Te kolpaczki montowano tylko do 1979 roku!

WAŻNY SZCZEGÓŁ: tylne lampy w Starach 28/29 do 1977 roku mialy ten sam wzór co Stary 25. Od 1977 stosowano nowe nieco wieksze klosze znane z autobusów Jelcz Berliet pr 110.

WAŻNY SZCZEGÓŁ: napis STAR do 1980 byl srebrny, później czarny.

WAŻNY SZCZEGÓŁ: W latach 1975-1980 plandeki byly żywo kolorowe. Przeważal kolor niebieski, pozniej byl żółty i zielony. Nigdy nie bylo np. czerwonych plandek. W latach 80 kolory byly znowu smutne często byly koloru musztardy i popielate, ale nie był to zwykly brezent,lecz byla to tkanina pokryta masą plastyczna przypominajaca PET.

WAŻNY SZCZEGÓŁ: do konca lat 70' i w początkowych latach 80' wycieraczki i lusterka w modelach Stara 28/29 powinny miec barwę srebrną.