Dywagacje n/t Stara 200, jego reflektorów i nie tylko ...

Forum jest miejscem w którym wypowiedzi użytkowników limitowane są ich wiedzą, kulturą osobistą i cierpliwością moderatorów.
Co uważa użytkownik golfpolo nt reflektorów Stara 200 i na każdy inny temat, interesuje mnie tyle co zeszłoroczny śnieg.
W myśl zasady "Nie karmić trolla", nie reaguję na zaczepki hejterów i internetowych frustratów plujących ze złości w klawiaturę.

A wracając do meritum.

autobusy_prl napisał:

W pokazanych przez Ciebie zdjęciach Stary wyposażone są w światła ze Stara 1142, można więc przyjąć że w późniejszym okresie kiedy były one montowane w 200/244 fabrycznie

W126 napisał:

Masz może informację od którego roku pojawiały się takie lampy w 1142? Bo jeśli się nie mylę początkowo 1142 miał również podwójne okrągłe reflektory.

autobusy_prl napisał:

Raczej nie ma określonego roku w którym by zastąpiono lampy okrągłe na prostokątne, były montowane przemiennie , raz takie, raz siakie .

Poniżej zdjęcia dwóch Starów 1142 w kompletacji fabrycznej (niebieski ma opcjonalną aluminiową skrzynię ładunkową). Obydwa samochody pochodzą z roku 1995.
[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

Jak widać wyposażone są w podwójne okrągłe reflektory. W takiej postaci Star 1142 produkowany był do czerwca 1996 roku kiedy to weszła do produkcji wersja ze zmodernizowaną kabiną z prostokątnymi reflektorami i kierunkowskazami przeniesionymi na zderzak. Ale wtedy Star 200 nie był już produkowany od dwóch lat bo jego produkcję zakończono w roku 1994. Nie wydaje się możliwe żeby wcześniej wyposażany był fabrycznie w prostokątne reflektory bo skąd? Nie miał ich do drugiej połowy 1996 r nawet jego następca, Star 1142.

Dziękuję max za podanie daty modernizacji 1142. Jest to dla mnie o tyle ciekawe, że jeden z Jelczy 008 na podwoziu Star 244, do którego mam dostęp to rok produkcji 1985, potwierdzony wpisem w dokumentach wozu. Ma on nowe prostokątne reflektory. Nie stwierdzę na 100%, czy identyczne jak w nowszych 1142, ale kształt ten sam. Jego wieloletni opiekun, dziś już emeryt, twierdzi, że takie lampy były w nim od nowości, a samochód nie przechodził żadnych remontów poza malowaniem pędzlem tu i ówdzie. Takich Starów 244 mogę wymienić w okolicznych jednostkach OSP z 10 sztuk i mają ten typ reflektorów. Dla mnie sprawa pozostaje zagadką.

No, to rzeczywiście ciekawe. Trzeba by dokładnie prześledzić historie poszczególnych pojazdów od ich "narodzin".
Pewnie z czasem wszystko się wyjaśni, jak to już wiele razy bywało. Jak dowiem się czegoś nowego, dam znać.

Edit: Teraz uświadomiłem sobie, że podałeś rok produkcji tego samochodu - 1985. Wtedy jedyne prostokątne reflektory produkowane w Polsce to były te do malucha a ich zastosowanie w innych samochodach było reglamentowane warunkami umowy licencyjnej. Takich reflektorów jak w tym strażackim Starze 244/Jelczu 008 nawet nie było skąd wziąć.
Pogadaj jeszcze z tym opiekunem pojazdu czy na pewno nic w nim nie zmieniali 😉

A reflektory w samochodach Jelcz serii 410 ( np. w modelu 415 ) jakiej produkcji były? Lata mniej więcej zgadzałyby się. Czy do tych strażackich Starów/ Jelczy nie montowano również tych reflektorów?

Tu jest trochę zdjęć ze starych gazet pierwszych Jelczy serii 400 i 600 tak na szybko, żeby nie szukać w książkach
https://www.youtube.com/watch?v=-KgwQ6mjxkE&ab_channel=anjelojetta

Osadzenie reflektorów w zderzaku jest zupełnie inne, niż w Starach, ale sama lampa mogła być taka lub podobna. Kształt klosza w zasadzie wydaje się taki sam. Trudno mi to dziś stwierdzić, bo musiałbym obydwie lampy obejrzeć z bliska, odczytać oznaczenia albo zmierzyć, a nigdy aż tak szczegółowo tego tematu nie zgłębiałem. Widać jednak, że w tym okresie prostokątne lampy były jednak nie tylko w maluchu. Czy te w Jelczach były polskie, czy brane z zagranicy np. steyrowskie, to już musicie podpowiedzieć, jeśli macie taką wiedzę.

Opiekuna Jelcza 008 nie będę pytał ponownie o to samo, bo nie widzę powodu, dla którego miałby nagle zmienić historię, którą opowiadał mi już kilkakrotnie przez ostatnie naście lat.

Przeglądam stare materiały ze straży, które mam z tego okresu i filmy na youtube z akcji typu Kuźnia Raciborska. Może gdzieś takiego Stara wypatrzę. Mam obrazek tych lamp przed oczami od lat, ale trudno sobie teraz przypomnieć, w których dawnych materiałach je widziałem. Zależy mi właśnie na zdjęciach z dawnych lat, bo dziś nietrudno znaleźć takich Starów w internecie na pęczki, ale większą wartość merytoryczną ma to, co było dawniej. Dodam jeszcze, że Jelcze 008 z tymi światłami miały inny odcień czerwieni, niż pozostałe. Wpadały w pomarańczowy.

Natrafiłem na jednej ze stron na zdjęcie ZZSP PKP Częstochowa. Zdjęcie pochodzi sprzed roku 1994, ponieważ w tym właśnie roku z jednostki odszedł Jelcz 004 widoczny w środkowym boksie garażu.

W lewym boksie mamy Stara 244 w zabudowie Jelcz 005M z prostokątnymi reflektorami i jest to rok przed 1994, czyli co najmniej 2 lata przed wprowadzeniem takich reflektorów w Starach 1142 wg informacji od maxa. Malowanie samochodu jest wykonane jaśniejszym odcieniem czerwieni, wpadającym w pomarańczowy, o czym wcześniej wspominałem. Jak się okazuje, te reflektory były też w Jelczach 005M, a nie tylko 008.

A nie są to te same lampy, które były w późniejszej wersji Starów?
[link widoczny dla zalogowanych]

Panowie, a nie są to przypadkiem prostokątne reflektory od Wartburga 353?

W kryzysowych latach osiemdziesiątych sprowadzanie były z bratniego NRD części motoryzacyjne na pokrycie braków w produkcji (o ile dobrze pamiętam...)

Rzuciłem na szybko hasło "reflektor Jelcz". Jest taka firma WESEM. Na rynku od 1977 roku. Bardzo duży asortyment. Jedna z pozycji to właśnie prostokątny reflektor m.in. dla Jelczy serii 400, Autosana. Katalog jest ogromny.

Napisałem, że w 1985 roku jedynymi reflektorami prostokątnymi produkowanymi w Polsce były te do Malucha. Ale jak przytomnie zauważył Bussing, co z Jelczami rodziny 410? No właśnie...
Jelcze rodziny 400/600 produkowane były początkowo w oparciu o duży udział podzespołów licencyjnego Steyra 1490, zastępowanych w miarę postępującej polonizacji pojazdu wyrobami krajowymi.
Przez pierwszych kilka lat Jelcze tej rodziny miały prostokątne reflektory osadzone w zderzaku - takie same jak Steyr 1490. Właściwie całe podwozie z przednim zderzakiem było austriackie. W trakcie produkcji (jeszcze w latach 70-tych) austriackie reflektory zostały zastąpione przez polskie fiatowskie podwójne reflektory osadzone w nowym, polskim już zderzaku.
Ale w 1981 roku inwestycje związane z licencja Steyra zostały wstrzymane i konstruktorzy Jelcza wprowadzili "przejściową" rodzinę 410. Zbiegło się to w czasie z prezentacją zmodernizowanej kabiny 134R/136R ze zmienioną ścianą przednią. Te Jelcze znowu wyposażone były w reflektory prostokątne osadzone w zderzaku wraz z migaczem. I produkcja Jelczy tej rodziny, początkowo kulejąca, jednostkowa ale potem w większej ilości trwała do lat 90-tych z tym samym typem prostokątnych reflektorów. Kto był ich producentem - nie wiem. Ale raczej nie były to reflektory austriackie - bo brak dewiz na zakup ani NRD-owskie bo też drogie, trudnodostępne (bratnia pomoc z NRD - wolne żarty Wink

) i nieco innego kształtu, ani firmy WESEM, która w tamtym czasie była małym rzemieślniczym zakładem produkującym kiepskiej jakości zamienniki oświetlenia do Polskich Fiatów, akcesoryjne halogeny, lusterka boczne itd. Może były pozyskiwane w ramach wymiany kooperacyjnej ale bardziej skłonny jestem przypuszczać, że były jednak produkowane w Polsce (przez Zelmot?). Z drugiej strony, na rynku ich praktycznie nie było a Jelcze 400/600 były jedynymi pojazdami w nie wyposażanymi. Znając realia PRL-u było to o tyle dziwne, że poszczególne akcesoria produkowano w ogromnych ilościach i używane były przez wielu producentów wyrobów finalnych. Ale rzeczywiście takie reflektory w 1985 roku na polskim rynku były (chociaż na razie nie wiemy kto był ich producentem) i tu muszę odszczekać swoje wcześniejsze twierdzenie, że tak nie było.
Sorry za przydługi wywód ale chciałem żeby sprawa była jasna.
A co do reflektorów w Starach 200.
Tu sprawa też wydaje się jasna, miały do końca produkcji podwójne reflektory fiatowskie.
Wątpliwość pojawia się przy modelu 244, który produkowany był dłużej niż Star 200 bo do roku 1998. Czyli cztery lata po zakończeniu produkcji Stara 200 i jeszcze co najmniej dwa lata po wprowadzeniu do produkcji zmodernizowanego Stara 1142 z prostokątnymi reflektorami. Dostępne źródła milczą nt wprowadzenia w ostatnich dwóch latach produkcji prostokątnych reflektorów w Starze 244 ale jestem w stanie sobie wyobrazić, że mogło tak być. Mogło ale wcale nie musiało bo każda taka modernizacja to zbędny koszt starego, wychodzącego z produkcji pojazdu. Dotychczas stosowane podwójne reflektory były nadal produkowane w ogromnych ilościach na wyposażenie innych polskich pojazdów.
A co z pożarniczym Jelczem na podwoziu Stara 244?
Archiwa Jelcza (patrz książki W. Połomskiego) podają, że ostatni taki pojazd wyprodukowany został w roku 1999. Zbiega się to w czasie z datą zakończenia produkcji modelu 244 w Starachowicach.
Z opisu procesu produkcyjnego wynika, że nadwozie pożarnicze osadzane było na dostarczanym, kompletnym (z kabiną i zderzakiem przednim) podwoziu Stara 244L. Opisane są wszystkie odstępstwa od serii i zmiany związane z modyfikacją Starów z roku 1985/86. Są ilustracje z linii produkcyjnej Zakładu Produkcji Nadwozi Technicznych Z-3 JZS, na których produkowany był Jelcz 005 i od 1983 roku jego zubożona wersja dla OSP - Jelcz 008. Nie ma słowa o zmianie seryjnych reflektorów na inne.
Z drugiej strony, nie ma powodu żeby nie wierzyć w relacje przywołane przez kolegę W126. Ale pamięć bywa zawodna (wiem to po sobie Wink

) i żeby mieć w miarę obiektywne zdanie trzeba by prześledzić losy co najmniej kilku pojazdów z takimi reflektorami. Temat jest ciekawy i mnie mocno zainteresował. Rozpuściłem wici w środowisku, zobaczymy jakie będą efekty.

PS. Wydaje mi się, że reflektory z pożarniczych Jelczy to takie same jak w Starach 1142 po modernizacji. Ale czy takie same jak w Jelczach 400/600, trudno powiedzieć bez doświadczeń organoleptycznych Laughing

Mnie też temat zainteresował. Dziękuję za rozwinięcie wątku. Tym bardziej, że w perspektywie "nadjeżdża" modelik Jelcza 415🙂 Zapytam przy okazji: do końca lat 80-tych ile mniej więcej wyprodukowano Jelczy z serii 410?

Zdaję sobie sprawę, że pamięć bywa zawodna, dlatego wrzuciłem zdjęcie z Częstochowy, datowane przed rokiem 1994. Star 244, którego na nim widać na pewno nie pochodzi z końcówki produkcji, a na dodatek jest Jelczem 005M, a nie 008. Fajnie, że tylu Kolegów zaangażowało się w temat. Może coś się z tego urodzi i dowiemy się wszyscy czegoś nowego.

Przyszła mi jeszcze jedna rzecz do głowy. Star 244, o którym wspominałem, nawiązując do opowieści jego opiekuna ma w dokumentach wpisany rok 1985. Poczytałem trochę o Jelczach 005/008 i na ten rok oraz na rok 1986 datuje się etap przechodzenia z kabiny starego typu 642, poprzez krótko produkowaną przejściówkę, do kabiny nowego typu 678. Może w tym czasie coś kombinowano ze zderzakiem i reflektorami? Nie znam niestety roczników produkcji pozostałych Starów z takimi lampami. Szkoda, że taki Star, do którego miałem dostęp, poszedł już na żyletki. Po prostu bym się tam przeszedł i zobaczył co jest napisane na kloszach lamp.

Męczą mnie te reflektory i jak pisałem, rozpuściłem wici w środowisku.
Od jednego z kolegów dziennikarzy motoryzacyjnych otrzymałem parę dodatkowych informacji. Z zastrzeżeniem, że nie wszystko pamięta w 100% a twardych dowodów nie ma.
Wg niego prostokątne reflektory przewidziane były w seryjnym ukompletowaniu następcy Stara 200 czyli w Starze 1142 i jego pochodnych. Miały je przynajmniej niektóre prototypy tego samochodu badane przed rozpoczęciem seryjnej produkcji. Jednak z przyczyn oszczędnościowych (skąd to znamy?) do produkcji weszła wersja z okrągłymi reflektorami fiatowskimi i Star 1142 w takiej postaci produkowany był do modernizacji w roku 1996. Wynika z tego jednak, że FSC musiała mieć dostęp do reflektorów prostokątnych bo pojawiają się one w prototypach, wersjach wystawienniczych etc. Na pytanie czy w takim razie mogły być montowane w podwoziach do zabudowy pożarniczej odpowiedział, że wg jego wiedzy do Jelcza trafiały podwozia 244L z typowymi reflektorami fiatowskimi ale wykluczyć tego nie można.
W różnych źródłach pisanych i internetowych jest wiele zdjęć pożarniczych Jelczy 005/008 z normalnymi reflektorami fiatowskimi z całego okresu produkcji tych pojazdów ale są też jak wiemy, fotografie z lampami prostokątnymi. Może więc tak było, że reflektory te chociaż nie montowane w seryjnych Starach 200, 244, trafiały jednak czasem do podwozi pożarniczych?
Zwrócił mi też uwagę na Polską Kronikę Filmową nr 15/86 w której widać prototyp Stara 1142 z takimi reflektorami oraz, co ciekawe Stara 244R z reflektorami fiatowskimi w zderzaku ale wąską dolną atrapą siatkową i zaślepkami okrągłych reflektorów w kabinie. Seryjnie produkowana była wersja z typową kabiną...
Krótko mówiąc, wiemy że FSC miała dostęp do prostokątnych reflektorów gdzieś od połowy lat 80-tych ale nie montowała ich w pojazdach seryjnych. Ale co do podwozi pożarniczych być może... Myślę, że temat trzeba nadal drążyć Wink

Poniżej kilka fotografii.

Pierwszy prototyp Stara 1144 z nową odchylaną kabiną 671 ale jeszcze ze starymi atrapami siatkowymi.
[link widoczny dla zalogowanych]

Taki sam (ten sam?) pojazd ale już ze zmienioną atrapą nowego typu (wg mnie znacznie brzydszą). W tle widoczny prototyp Stara 1142 również z prostokątnymi reflektorami.
[link widoczny dla zalogowanych]

Prototyp UniStara z takimi samymi reflektorami.
[link widoczny dla zalogowanych]

Link do PKF 15/86.
https://www.youtube.com/watch?v=HK5xUSyhHMg

Mogło być, tak jak piszesz, max. I nie były to przypadki jednostkowe, bo takich Jelczy 005/008 z prostokątnymi reflektorami jest na pewno co najmniej kilkadziesiąt sztuk.

Jeszcze ciekawostka odnośnie świateł w atrapie, a nie w zderzaku w Starach serii 244. Prototyp samochodu gaśniczego na podwoziu Star 244 z kabiną wczesnego typu, nigdy nie wprowadzony do produkcji seryjnej.

max, specjalne dla Ciebie, rok 1986, star C200 sport gdzie widać w dwóch zarąbiastych egzemplarzach prostokątne lampy . Filmik polecam każdemu, był to sierpień 1986 rok, tor na Węgrzech, wyścig rozegrany godzine po wyścidu F1 .
https://www.youtube.com/watch?v=xwRfeXJKQSk
Polecam również czasopismo Autotechnika Motoryzacyjna z marca 1989 r. gdzie jest artykuł ze zdjęciami o modernizacji kabin, w 1988 roku wprowadzono odchylaną kabinę typu 671, na ostatniej stronie okładki jest duża kolorowa fotka na całą stronę ze starem 1142 z prostokątnymi światłami . Jak widać zatem max prostokątne lampy były wprowadzane już w drugiej połowie lat 80-tych .
Tablice próbne Stara 1142 z okładki : H 01221

W126 napisał:

Prototyp samochodu gaśniczego na podwoziu Star 244 z kabiną wczesnego typu, nigdy nie wprowadzony do produkcji seryjnej.

Znam to zdjęcie, to drugi prototyp Jelcza 005 z 1972 roku.
Pierwszy prototyp wykonano w 1971 roku na podwoziu Stara 29 (poniżej).
[link widoczny dla zalogowanych]

autobusy_prl napisał:

max, specjalne dla Ciebie, rok 1986, star C200 sport gdzie widać w dwóch zarąbiastych egzemplarzach prostokątne lampy .

autobusy_prl napisał:

Polecam również czasopismo Autotechnika Motoryzacyjna z marca 1989 r. gdzie jest artykuł ze zdjęciami o modernizacji kabin, w 1988 roku wprowadzono odchylaną kabinę typu 671, na ostatniej stronie okładki jest duża kolorowa fotka na całą stronę ze starem 1142 z prostokątnymi światłami . Jak widać zatem max prostokątne lampy były wprowadzane już w drugiej połowie lat 80-tych .
Tablice próbne Stara 1142 z okładki : H 01221

Dzięki za film i info o Autotechnice Motoryzacyjnej.
Niepotrzebnie się nakręcasz bo w poprzednim poście napisałem, że prostokątne reflektory montowane były i w prototypach i samochodach pokazowych. Nie tylko w tych z Hungaroringu ale też z innych imprez.
Zdjęć (i filmów) takich samochodów jest więcej ale jak dotąd zawsze dotyczą prototypów, wersji demonstracyjnych, na próbnych numerach etc. Chętnie zmienię zdanie jeśli zobaczę zdjęcia normalnych drogowych samochodów z epoki. Jak dotąd nie udało się takich znaleźć, ciekawe dlaczego?